POTENSI ARTIFICAL INTELLIGENCE (AI) DALAM PROSES PENGHAKIMAN PERBICARAAN KESALAHAN JENAYAH SYARIAH: ANALISIS AWAL DARI LENSA FIQH

Abstract

Artificial Intelligennce (AI) merupakan salah satu inovasi teknologi yang semakin berkembang pesat dalam pelbagai sektor, termasuk perundangan. Walaupun penggunaannya dalam konteks Mahkamah Syariah masih jarang dibincangkan, AI mempunyai potensi besar untuk menyokong proses penghakiman. Artikel ini bertujuan untuk meninjau penggunaan AI dalam proses penghakiman di Mahkamah Syariah berdasarkan kaca mata fiqh. Pendekatan kajian ini menggunakan analisis kandungan dokumen sebagai kaedah utama untuk mengenal pasti prinsip-prinsip syariah yang berkaitan dan bagaimana ia dapat diaplikasikan dalam teknologi moden. Hasil kajian mendapati bahawa walaupun AI tidak memenuhi kriteria sebagai entiti dengan kapasiti undang-undang penuh di bawah syariah (ahliyyah), ia boleh berfungsi sebagai alat sokongan yang sah dalam proses penghakiman. Prinsip fiqh seperti al-aslu fi al-ashyā’ al-ibāhah (hukum asal sesuatu adalah harus) memberi justifikasi bahawa AI boleh diterima selagi ia membantu menegakkan keadilan dan tidak bercanggah dengan syarak. Penulis turut mencadangkan kajian-kajian berkaitan pengharmonian teknologi moden seperti AI dengan perundangan Islam perlu dikembangkan sebagai bidang penyelidikan dan integrasi inter-disiplin agar konsep dualisme yang menyempitkan dua bidang tersebut tidak dijadikan alasan kemunduran sistem perundangan syariah pada masa akan datang.

Artificial Intelligence (AI) is one of the rapidly advancing technological innovations across various sectors, including the legal domain. Although its application in the context of the Syariah Court has not been widely discussed, AI holds significant potential to support the judicial process. This article aims to examine the use of AI in judicial decision-making within the Syariah Court from the perspective of fiqh. The study adopts a document content analysis approach as the primary method to identify relevant Shariah principles and explore how these principles can be applied within modern technologies. The findings indicate that although AI does not fulfill the criteria to be recognized as an entity with full legal capacity under Shariah (ahliyyah), it can still function as a legitimate supportive tool in the judicial process. Fiqh principles such as al-aslu fi al-ashyā’ al-ibāhah (the original ruling on things is permissibility) provide justification that AI may be accepted, as long as it aids in upholding justice and does not contradict Shariah principles. The author also proposes that further research on the harmonization between modern technologies like AI and Islamic legal frameworks should be expanded as a field of interdisciplinary integration, to ensure that the concept of dualism, which restricts both fields, does not become a justification for the stagnation of the Syariah legal system in the future.