REKA CORAK GEOMETRIK DALAM PEMBANGUNAN MOTIF PADI: KOLABORASI REKA-KRAF DALAM KOMUNITI ANYAMAN KELARAI BERTAM

GEOMETRIC PATTERN DESIGN IN THE DEVELOPMENT OF PADDY MOTIFS: A CRAFT-DESIGN COLLABORATION IN THE KELARAI BERTAM WEAVING COMMUNITY

Abstract

Industri kraf tradisional berdepan dengan cabaran pemodenan dan perubahan kehendak pengguna yang mengakibatkan kemerosotan kepenggunaan produk kraf tempatan. Salah satu cabaran utama ialah kesukaran menyesuaikan reka bentuk tradisional dengan kehendak pasaran semasa. Kajian ini bertujuan meneroka potensi kerjasama reka-kraf dalam mencipta motif baharu bagi anyaman kelarai bertam dengan fokus kepada adaptasi konsep geometri dan inspirasi flora tempatan negeri Kedah iaitu pokok padi. Menggunakan pendekatan kualitatif melalui kaedah kajian kes, kajian ini melibatkan pemerhatian, temu bual separa berstruktur, dan bengkel reka bentuk bersama komuniti penggiat kraf anyaman kelarai bertam di Sik, Kedah. Proses kerjasama berlangsung selama lapan bulan di mana pereka bekerjasama dengan penggiat kraf untuk membangunkan motif baharu. Hasil kajian menunjukkan kerjasama antara pereka dan penggiat kraf meningkatkan pemahaman terhadap keperluan pasaran, selain memperkayakan nilai estetika motif anyaman baharu. Hasilnya penggiat kraf didedahkan kepada teknik reka bentuk moden, sementara pereka mempelajari nilai budaya dan kemahiran seni warisan. Kajian ini memberi implikasi penting terhadap pembangunan kraf anyaman kelarai bertam. Kajian juga telah mencadangkan perlunya sokongan berterusan daripada institusi pendidikan dan agensi kerajaan untuk mempromosikan model kerjasama reka-kraf dalam meningkatkan daya saing produk kraf Malaysia di pasaran global.

The traditional craft industry faces challenges of modernization and changing consumer demands, leading to a decline in the use of local craft products. One of the main challenges is the difficulty of adapting traditional designs to meet current market demands. This study aims to explore the potential of craft-design collaboration in creating new motifs for kelarai bertam weaving, focusing on the adaptation of geometric concepts and inspiration from local flora, specifically paddy plants, in Kedah. Using a qualitative approach through case study methods, this research involved observations, semi-structured interviews, and design workshops with the kelarai bertam weaving craft community in Sik, Kedah. The collaboration process lasted eight months, during which designers worked with craft practitioners to develop new motifs. The study's findings show that the collaboration between designers and craft practitioners enhanced their understanding of market needs while enriching the aesthetic value of the new woven motifs. As a result, the craft practitioners were exposed to modern design techniques, while the designers learned about cultural values and heritage art skills. This study has significant implications for the development of kelarai bertam weaving crafts. It also proposed the need for ongoing support from educational institutions and government agencies to promote the craft-design collaboration model in enhancing the competitiveness of Malaysian craft products in the global market.